کد مطلب:36528 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اعتقادات

چرا هدايت پس از پيامبر به دوازده نفر ختم مي شود؟

مقامات باطني و معنوي و اخلاق دروني و بروني امامان(ع) باعث دستيابي به مقام امامت شد. آية تطهير (إنّما يريد الله ليذهب عنكم الرّجس أهل البيت و يطهّركم تطهيراً) در شأن امامان نازل شد.

عمر بن ابي سلمه مي گويد: اين آيه در خانة ام سلمه نازل شد، پس رسول خدا، علي و فاطمه و حسن و حسين(ع) را نزد خويش خواند و جامه اي را كه بر دوش داشت، بر سرشان افكند و فرمود: پروردگارا! اين ها اهل بيت من هستند. آلودگي را از ايشان برطرف كن و پاكيزه شان گردان.

ام سلمه عرض كرد: يا رسول الله! من هم با ايشان هستم؟ فرمود: تو خوب هستي، ولي از اهل بيت نيستي.(1) ابوسعيد خدري از رسول خدا(ص) روايت كرده : دو چيز بزرگ و ارزشمند را در بين شما مي گذارم: يكي كتاب خدا كه ريسماني است از آسمان به زمين كشيده شده، ديگري عترت و اهل بيتم. اين دو چيز تا قيامت از هم جدا نمي شوند.(2)

باز پيامبر (ص) فرمود: مَثَل اهل بيت من مَثَل كشتي نوح است. هر كس بر آن سوار شود، نجات مي يابد و هر كس سرباز زند، در آتش مي افتد.(3)

مقام امامت احتياج به دانش وسيع و تقواي در سطح عالي دارد و اين دو مطلب فقط در دوازده اماموجود داشت. تواضع و فروتني، اخلاق نيكو، شجاعت، دلسوزي و تعهد نسبت به دستورهاي الهي و فداكاري در راه خدا انسان را به اين مقامات مي رساند.

آنان معدن علم و حكمت و مسلّط بر اسرار قرآن بودند. از اين رو پيامبر(ص) در جاهاي متعدّد و جايگاه هاي حسّاس همچون غدير خم، روز عرفه در حجه الوداع، بعد از برگشت از طائف، بر منبر مدينه، هنگام بيماري و لحظات آخر عمر شريفش فرمود: اي مردم! نزديك است به جهان ديگر سفر كنم. بدانيد در بين شما دو گوهر گرانبها مي گذارم: قرآن و اهل بيتم. به اين دو تمسك كنيد. سپس دست علي(ع) را بالا برد و فرمود: هذا عليّ مع القرآن و القرآن مع علي، لا يفترقان حتّي يردا عليّ الحوض؛ اين علي همراه با قرآن است و قرآن همراه با او است. از يكديگر جدا نمي شوند تا در حوض كوثر (قيامت) بر من وارد شوند.(4)

قندوزي حنفي در كتاب ينابيع المودّه از عمر بن الخطاب از پيامبر(ص) نقل مي كند: لو أنّ البحر مداد و الرياض أقلام و الانس كُتّاب والجنّ حُسّاب ما أحصوا فضائلك يا ابالحسن؛ اي ابوالحسن! اگر دريا جوهر شود و درخت ها قلم شوند و انسان ها نويسنده و جنيّان حسابگر شوند، نمي توانند فضائل تو را بشمارند.(5)

در روايات فراواني وارد شده است كه بعد از پيامبر اسلام، دوازده نفر جانشين او خواهند بود. حتي در برخي روايات نام تك تك امامان و پيشوايان ديني برده شده است.(6)

از جمله در ينابيع الموده دو حديث در اين زمينه نقل كرده است.(7) از مجموع آن چه در آيات قرآن آمده و به طور صريح در رواياتي كه در تفسير آن آيات وارد شده، اين نكته روشن مي شود كه آل محمد و اهل بيت مخصوصاً علي و فاطمه و حسن و حسين، مقام بسيار والايي دارند، زيرا كساني هستند كه داراي اوصاف فوق العاده و ممتاز هستند. در روايات اهل سنّت و منابع مشهور آن ها، نام ايشان آمده است.

از مسائل مهمي كه در روايات اسلامي روي آن تكيه شده، اين است كه زمين از نمايندة الهي خارج نمي شود. در روايات فراواني كه از منابع اهل بيت به ما رسيده، اين مضمون به طور مكرر آمده است كه زمين از حجت الهي خالي نمي ماند. در كتاب شريف كافي دو باب در اين زمينه است.(8)

چون امام دوازدهم زنده است و در پرده غيبت به سر مي برد، ولي مردم در زمان غيبت با مراجعه به جانشينان وي كه فقها و راويان حديث هستند، استفادة معنوي مي كنند، نياز به فرستادن امام ديگري نيست.

بنابراين طبق رواياتي كه بين شيعه و اهل سنت معروف است، تعداد ايشان دوازده نفر است، زيرا بيشتر از اين عدد شايستگي دستيابي به اين مقام پيدا نكرده اند. از جهت ديگر مردم نيز به بيش از دوازده امام نياز نداشتند، زيرا در هر عصري مردم، امامي كه به او مراجعه كنند و مشكلات ديني خود را حل نمايند، داشته اند. اكنون نيز هر چند در عصر غيبت هستيم و به ظاهر مردم نمي توانند به امام زمان مراجعه كنند، ولي مي توانند با مراجعه به فقيهان، مشكلات ديني خود را حل كنند.

پي نوشت ها:

1. ابراهيم اميني، بررسي مسائل كلّي امامت، ص 294.

2. همان، ص 206، به نقل از ينابيع الموده، ص 292.

3. همان.

4. قاضي القضاه شيخ محمد مرعي الامين الانطاكي، لماذا اخترتُ مذهب الشيعه، ص 209.

5. همان، ص 309، به نقل از ينابيع الموده، ص 297، انتشارات الشريف الرضي.

6. شيخ حرعاملي، اثبات الهداه.

7. ينابيع الموده، ص 440، باب 76.

8. اصول كافي، ج اوّل، ص 178 و 179.